Hôm qua sau khi coi Infinity War với thằng bạn xong thì 2 thằng lại ngồi bàn về màn battle rap cuối cùng trong 8 Mile, sẵn có hứng nên tôi viết về trận này luôn.
Trong trận chung kết battle rap tại The Shelter (Detroit), Papa-Doc đã cứng họng và buông mic sau khi tự tin để B-Rabbit diss trước. Nếu xét về kỹ thuật trong battle thì verse của B-Rabbit không quá gắt, cũng không đỉnh đến mức “diss phát chết luôn”; nhưng nếu phân tích tình huống thì ta sẽ hiểu vì sao Papa-Doc không thốt được từ nào. Trước hết, hãy nhìn vào màn dạo đầu mà B-Rabbit thực hiện:
“Now, everybody from the 313
put your motherfucking hands up and follow me!”
313 chính là area code của Detroit, điều này có lẽ nhiều người đã biết rồi. Trong một trận battle, việc gia tăng sức ảnh hưởng lên khán giả cũng sẽ làm tăng cơ hội chiến thắng. Màn dạo đầu của B-Rabbit, tất nhiên, cũng nhằm mục đích kích hoạt sân khấu, kéo khán giả bên dưới về phe mình.
Tuy nhiên, chiến thuật của B-Rabbit không dừng lại ở đó, mà nó là tiền đề cho việc hạ uy tín của Papa-Doc trong câu tiếp:
“Now, while he stands tough
Notice that this man did not have his hands up”
B-Rabbit biết chắc rằng Papa-Doc sẽ không đưa tay lên theo lời rap của B-Rabbit. Thứ nhất, không ai lại làm theo yêu cầu của đối thủ. Lý do thứ hai, ngôi trường mà Papa-Doc theo học là trường tư thục Cranbrook ở ngoại ô quận Oakland (area code là 248). Trong khi mọi người ở khu Detroit (code 313) cùng giơ tay lên theo B-Rabbit thì người nào để tay xuống đích thị là “kẻ ngoại bang”. Trong phút chốc, B-Rabbit biến sàn đấu từng là sân nhà của Papa-Doc trở thành sân nhà của mình.
“This Free World’s got you gassed up”
Câu này có hai ý nghĩa:
Một, Papa-Doc là sói đầu đàn trong nhóm Tha Free World, B-Rabbit muốn nói rằng các thành viên trong Tha Free World chỉ là đám bợ đít khiến Papa-Doc ảo tưởng rằng mình là một rapper đỉnh.
Hai, trong thế giới của Papa-Doc (thế giới của con nhà giàu) thì Papa-Doc muốn làm gì cũng được nên lúc nào cũng hất mặt lên trời.
“Now, who’s afraid of the Big Bad Wolf?”
Big Bad Wolf chính là con sói trong truyện cô bé quàng khăn đỏ. Còn nhớ ai đã cứu cô bé quàng khăn đỏ không? Đó chính là ong và thỏ. Rabbit (con thỏ) tất nhiên sẽ không sợ con sói Papa-Doc.
“1, 2, 3, and to the 4
1pac, 2pac, 3pac, 4
4pac, 3pac, 2pac, 1
You’re Pac, he’s Pac, no Pac, none”
Đây là có lẽ là đoạn kinh điển nhất, nhiều người nhớ tới nhiều nhất, nó nói rằng Papa-Doc và nhóm của mình chỉ là những đứa bắt chước theo Tupac (một trong những huyền thoại nhạc rap), nhưng còn lâu đám này mới đạt tới trình của Pac.
“This guy ain’t no motherfuckin MC
I know everything he’s about to say against me”
Papa-Doc không phải MC (hay emcee) thứ thiệt, mà chỉ là một cậu ấm ăn chơi nhà giàu. Papa-Doc không thuộc về thế giới undergound. B-Rabbit biết điều đó. Đoạn tiếp theo, B-Rabbit tự diss chính mình để cho Papa-Doc hiểu được cuộc sống của những người trong thế giới ngầm là như thế nào, cũng như dạy cho Papa-Doc thế nào là rap diss.
“I am white, I am a fucking bum
I do live in a trailer with my mom
My boy Future is an Uncle Tom
I do got a dumb friend named Cheddar Bob
Who shoots himself in his leg with his own gun”
Có thể nói đây là chiến thuật stealing thunder (phỏng tay trên) trong battle rap, nghĩa là rapper sẽ tự diss bản thân mình trước khi đối thủ làm việc này. Vì vậy nếu đối thủ dùng lại những fact này để diss thì sẽ gây cảm giác chán, không còn bất ngờ vì ai cũng biết trước đó rồi. Tuy nhiên, chiến thuật này có độ rủi ro rất cao trong thực chiến.
B-Rabbit thú nhận mình là một thằng da trắng nghèo đang sống trong cảnh cơ cực cùng với mẹ mình. Việc tách Papa-Doc ra khỏi tầng lớp underground càng khiến cho khán giả ngả về phe B-Rabbit.
Anh cũng dự đoán rằng Papa-Doc sẽ diss luôn Future (là anh da đen dẫn dắt trận đấu giữa B-Rabbit và Papa-Doc), bởi Future là người đã giới thiệu B-Rabbit với mọi người và đưa anh lên sàn đấu. Future được ví như Uncle Tom, một nô lệ da đen làm việc cho Mỹ trắng trong tác phẩm Uncle Tom’s Cabin. Việc Cheddar Bob (bạn thân B-Rabbit), một anh chàng hiền lành nhưng ngờ nghệch, tự bắn vào chân mình cũng là một fact mà B-Rabbit biết Papa-Doc sẽ dùng đến. Đến đây thì Papa-Doc không còn fact nào để khai thác nữa.
“I did get jumped by all six of you chumps
And Wink did fuck my girl
I’m still standing here screaming fuck Tha Free World!”
Trong lúc Wink đang nện con bồ của B-Rabbit trong studio thì bị B-Rabbit phát hiện và đánh cho gãy sóng mũi. Sau đó, Wink dắt cả hội Tha Free World trả thù và đập cho B-Rabbit nhừ tử. Fact này nhằm tố cáo cách “sống bẩn” của Wink, đồng thời cho thấy Tha Free World là một lũ hèn khi lấy 6 đánh 1. Tâm lý đám đông thường ủng hộ kẻ yếu thế hơn nên sau fact này khán giả càng ủng hộ B-Rabbit, đồng thời uy tín của Papa-Doc và cả nhóm Tha Free World lúc này giảm sút trầm trọng.
“But I know something about you
You went to Cranbrook, that’s a private school”
Đây là đoạn phản công của B-Rabbit. Cranbrook, như đã đề cập, là một trường tư thục dành cho dân nhà giàu và trường đa phần là Mỹ trắng. Và Papa-Doc, một anh chàng nhà giàu, da màu, luôn thần tượng và bắt chước Tupac (người thường viết nhạc cất lên tiếng nói cho dân da màu) nhưng lại học trường tư của dân Mỹ trắng. Hai việc này quá mâu thuẫn, vậy Papa-Doc đang cùng phe với dân da màu Detroit hay là phe của dân da trắng ở Cranbrook? Fact này khiến Papa-Doc không khác gì kẻ hai mặt, một tên hypocrite (đạo đức giả) chính hiệu.
“What’s the matter, dog, you embarrassed?
This guy’s a gangster? His real name’s Clarence
And Clarence lives at home with both parents
And Clarence parents have a real good marriage”
Đa phần dân Detroit là dân nghèo, những người tham gia battle rap thường là các gangsta và có số phận bi đát. Tất nhiên, các fact trên đã cho thấy Papa-Doc không phải là một gangsta, và đoạn này B-Rabbit đã chế giễu tên thật của Papa-Doc là Clarence (một cái tên dễ thương thường đặt cho các bé trai mới sinh, nghe rất “củ chuối” và không có tí gì gọi là gangsta) cùng gia cảnh ấm êm mà Papa-Doc đang có. Điều này trái ngược hoàn toàn với gia cảnh của phần đông người dân Detroit.
“This guy don’t wanna battle, he’s shook
‘Cause ain’t no such things as halfway crooks”
Đây là lyrics lấy trong bài Shook Ones 2 của Mobb Deep, cũng là beat của trận này. Một khi bạn đã trộm thứ gì thì bạn đã là một thằng ăn trộm, nên sẽ không bao giờ có “thằng ăn trộm nửa vời”. Trắng ra trắng, đen ra đen. Cũng giống như Papa-Doc, đã là một tên công tử thì không thể là một gangsta, chứ không thể một nửa là chàng công tử đi học trường tư, còn một nửa giả tạo là gangsta được.
“He’s scared to death, he’s scared to look at his fucking yearbook; fuck Cranbrook!”
Đây là kỹ thuật dig deep đối thủ, nghĩa là làm cho đối thủ không muốn thừa nhận chính bản thân mình. Papa-Doc lúc này rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan khi không thể phủ nhận xuất thân của mình, nhưng nếu thừa nhận thì sẽ mất mặt vì chấp nhận bản thân là một “gangsta dỏm”.
“Fuck the beat, I’ll go a cappella
Fuck a Papa Doc, fuck a clock, fuck a trailer
Fuck everybody! Fuck y’all if you doubt me!
I’m a piece of fucking white trash, I say it proudly
And fuck this battle, I don’t wanna win, I’m outtie
Here, tell these people something they don’t know about me”
Câu hạ màn này chỉ ra hai lựa chọn cho Papa-Doc:
1. Papa-Doc sẽ diss B-Rabbit bằng các fact mà B-Rabbit đã đưa ra trước đó, nhưng nếu làm vậy thì Papa-Doc chắc chắn thua. Bởi vì thứ nhất, như đã nói, lặp lại những gì B-Rabbit đã nói thì Papa-Doc sẽ không khác gì thằng đần. Thứ hai, Papa-Doc là con nhà giàu với gia cảnh ấm êm, anh không thể diss B-Rabbit, người có xuất thân từ gia cảnh nghèo khó bởi nếu làm vậy thì không khác gì diss cả dân Detroit?
2. Papa-Doc gác mic và bỏ sàn đấu để giữ lại chút sĩ diện cho mình. Dĩ nhiên, Papa-Doc đã chọn phương án này.
Tóm lại, để diss đối thủ cứng họng trong một trận battle rap thì kỹ năng của rapper đó phải thuộc hàng kinh thiên động địa “diss phát chết luôn”. Dù vậy, các kỹ thuật trong verse của B-Rabbit không có gì nổi bật để làm đối thủ không thốt nên lời. Tuy nhiên nếu xét theo tình tiết trong 8 Mile thì việc Papa-Doc buông mic đơn giản là vì bị mất mặt trước khán giả Detroit, chứ không hẳn là verse của B-Rabbit quá đỉnh.
